ေလျဖတ္ေ၀ဒနာအတြက္ ေဆးေကာင္းတလက္

ေလျဖတ္ေ၀ဒနာအတြက္ ေဆးေကာင္းတလက္

ျမန္မာျပည္မွာ ေလျဖတ္လုိ႔ ေသတ့ဲဦးေရ၊ မစြမ္းမသန္ ျဖစ္က်န္ခဲ့သူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ စာရင္းအတိအက် မရွိေတာ့ လူဦးေရရဲ႕ ဘယ္ႏွစ္ရာႏႈန္းဆုိတာ ေျပာလုိ႔မရႏုိင္ဘူး။ ေဆး႐ံုလာတက္တဲ့ စာရင္းနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိ ေဆး႐ံုမတက္ႏုိင္ဘဲ ကုိယ့္ဇာတိ ကုိယ့္အရပ္မွာ ေဆးျမီးတုိနဲ႔ ျပီးရတဲ့ လူနာက ဒုနဲ႔ေဒးကုိး။

အရပ္မ်က္စိနဲဲ႔ ခန္႔မွန္းၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ႏွိပ္စက္ေနတဲ့ ေရာဂါမွန္း အရပ္ထဲ ၾကည့္လုိက္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ တအိမ္ေက်ာ္က ဦးဘယ္သူေတာ့ ဘယ္ေန႔က ေလျဖတ္သြားလုိ႔တဲ့။ မီးကင္းေစာင့္တဲ့ ကုိပိန္ေသး ညက မီးကင္းတဲမွာ အိပ္ရင္း ေလျဖတ္ေနလုိ႔။ ဟဲ့ဟုိကေလးမ ပါးတျခမ္းရႊဲ႕ေနပါလား... ဘယ္ေန႔က ေလျဖန္းတာလဲ။ ဂ႐ုစုိက္ဟဲ့... မေပါ့နဲ႔။
ဒီအသံေတြ နားေထာင္လုိက္ရင္ ဒီေရာဂါ ျမန္မာေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ယဥ္ပါးလဲ သိမွာပါ။ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွား လုပ္တာ နည္းတာေၾကာင့္လား။ ဆီနဲ႔ အခ်ိဳ အစားမ်ားတာေၾကာင့္လား။ ဒါလဲ အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ ပါတာေပါ့။ ဆီနဲ႔ အခ်ိဳမႈန္႔ကုိအားကုိး ထမင္းစားေနရျပီး ခ်က္ႏို႔ဆီနဲ႔ ေဖ်ာ္တဲ့ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ေနရတဲ့ ျမန္မာေတြ ေသြးေၾကာက်ဥ္းတာ၊ ေလျဖတ္တာ မဆန္းပါဘူး။ အရည္ရႊမ္းတဲ့ အသီး မ်ားမ်ားစားၾက။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ ငါး မ်ားမ်ားစားၾက။ ဆီေလွ်ာ့စားၾက။ အငန္ေလွ်ာ့စားၾကပါ။ သၾကားေလွ်ာ့ၾကပါ။ ေျပာတဲ့လူကုိ စိတ္မဆုိးဘူးဆုိရင္ ႏုိ႔ ပံုမွန္ ေသာက္ေပးၾကပါ (တတ္ႏုိင္မွပါ။ အိမ္က ကေလးေျမးငယ္ေတာင္ ၀ယ္တုိက္ဖုိ႔ အႏုိင္ႏုိင္ဆုိတာ သိပါတယ္။ စိတ္မဆုုိးၾကပါနဲ႔)။

ေလျဖတ္ေရာဂါဟာ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ အထက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ခ်က္ခ်င္းမေသဘဲ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္တဲ့ ေရာဂါတခု ဆုိပါေတာ့။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာစနစ္မွာ တခုခု ျဖစ္ျပီဆုိရင္ လက္ေျခေတြ မစြမ္းမသန္ေတာ့တာအျပင္ ေတြးေခၚဆင္ျခင္မႈေတြပါ ထိခုိက္ကုန္တာ သဘာ၀ပဲ။ လူၾကီးမွ မဟုတ္ဘူး။ ေလျဖတ္ျပီဆုိ (ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာစနစ္ ခၽြတ္ယြင္းျပီဆုိ) လူငယ္လဲ ဒီလုိ ျဖစ္တာပါပဲ။ ျဖစ္ရင္ေတာ့ ျပန္ကုရတာ အခ်ိန္ေရာ ေငြေရာ အမ်ားၾကီး ေပးရပါတယ္။ အေကာင္းပကတိ ျပန္ရခ်င္မွလဲ ရမယ္။ ျပန္မရတဲ့့ အေရအတြက္ကလဲ ေတာ္ေတာ္ မ်ားတယ္။ အေကာင္းဆံုးနည္းက ေလမျဖတ္ေအာင္ သတိနဲ႔ ေနၾကပါ။

ဒါျဖင့္ရင္ ျဖတ္ျပီးတဲ့လူေတြ လက္မႈိင္ခ်ျပီး မေသမခ်င္း ဒီလုိပဲ ေနရေတာ့မွာလားဆုိေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစာကုိ ေေလမျဖတ္ေသးတဲ့ လူေတြနဲ႔ ျဖတ္ျပီး ဘ၀ကုိ ျပန္ထူေထာင္ခ်င္တဲ့ လူနာေတြနဲ႔ မိသားစုေတြအတြက္ ေရးပါတယ္။
ေလျဖတ္ျပီး သူငယ္ျပန္သလုိ ျဖစ္သြားတဲ့သူေတြ၊ ကုိယ္လက္ ျပန္သန္စြမ္းလာတာေတာင္ စိတ္က အရင္လုိ ထက္ထက္ျမက္ျမက္ မရွိေတာ့သူေတြ၊ အရင္တုန္းက စာအုပ္ထူၾကီးေတြ ၀ါးစားသလို ဖတ္ႏုိင္တဲ့ ဘ၀ကေန ေလျဖတ္ျပီးေတာ့ ကာတြန္းတအုပ္ေတာင္ တ၀က္ဆံုးေအာင္ မဖတ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့သူေတြ.... ဒါေလျဖတ္သူေတြ တခ်ိဳ႕တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ဘ၀ပါ။

ေလျဖတ္သြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က သူ စာေတြကုိ ေရွ႕ကဖတ္ ေနာက္ကေမ့ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာရွာပါတယ္။ ဒီလုိလူေတြဟာ အတိတ္ကုိ ျပန္ေရာက္ခ်င္ၾကတယ္။ တခ်ိန္တုန္းက စိတ္သြားတုိင္း ကုိယ္ပါခဲ့တဲ့ ဘ၀ကုိ ျပန္လုိခ်င္ၾကတယ္။ သူတုိ႔ဟာ အရင္လုိ မဟုတ္ေတာ့ပဲ တခုခု မွားယြင္းေနျပီဆုိတာ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔လဲ သိတယ္။ နဂုိျဖစ္ေအာင္ ျပန္လုပ္ေပးႏုိင္မယ့္ သမားေတာ္ ဒါမွမဟုတ္ ေဆး၀ါးအကူအညီ လုိခ်င္တယ္။ တခ်ိဳ႕လဲ အကူအညီ ရလုိရျငား ထုတ္ေျပာျပတယ္။ ရင္ဖြင့္တယ္။

ဒီအခါမွာ ကုိယ္လဲ ဒီလုိ ေလျဖတ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ နားေထာင္သူက မေမ့ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စာရြက္တရြက္မွာ ေသတဲ့အထိ တခါမွ ေလမျဖတ္ဖူးေစရလုိ႔ ေရးျပီး ကုိယ့္လက္မွတ္ ထုိးေပးရဲပါသလား။ ကုိယ္လဲ ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ သိရင္ ေလျဖတ္တဲ့လူ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အားအင္ခ်ိနဲ႔သြားတာကို မကူညီႏုိင္ရင္ေန မေလွာင္ေျပာင္ မသေရာ္ရဘူးဆုိတာ သိသင့္ပါတယ္။ ေလျဖတ္တဲ့ လူနာေတြရဲ႕ ဘ၀ကုိ ဟားတုိက္ေလွာင္ေျပာင္တာ၊ နာလန္ျပန္ထေအာင္ ၾကိဳးစားေနတဲ့ လူနာကုိ ဦးေႏွာက္ပ်က္သြားျပီ၊ မရေတာ့ဘူးဆုိျပီး ကြယ္ရာမွာ သတင္းလႊင့္ သေရာ္တာေတြ ယဥ္ေက်းပါတယ္ဆုိတဲ့ အသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ ၾကံဳရၾကားရတာ စိတ္မခ်မ္းသာစရာပါပဲ။

ပင္ကုိက စိတ္ထားဆုိးခဲ့သူေတြဆုိရင္ေတာ့ ေလျဖတ္ရင္ ပင္ကုိယ္စိတ္က ဖံုးမရေအာင္ ပြင့္လာတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ အရင္ အိမ္ေဖာ္ေတြကုိ အျပစ္ရွာ ႏွိပ္စက္တတ္ေပမယ့္ အလႊာတူေတြ ၾကားထဲမွာေတာ့ အျမဲ ခ်ိဳျပံဳးေဖာ္ေရႊေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီးတေယာက္ဟာ ေလလဲျဖတ္ေရာ အရင္က ေသခ်ာမသိခဲ့ၾကတဲ့ သူ႔အတြင္းစိတ္ကုိ ေဘးလူေတြ အကုန္သိေတာ့တာပဲ။ မုိက္႐ုိင္းမယ္၊ ဗိုလ္က်မယ္၊ အဆုိးျမင္မယ္။ ၾကီးႏုိင္ငယ္ၫွဥ္းလုပ္ခ်င္၊ အတၱၾကီးခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္က ငံု႕ခံရမယ့္ အိမ္ေဖာ္ေတြဆီ ထြက္ေပါက္ရွာ လမ္းလႊဲလုိ႔ရေနေတာ့ ေဘးဘီအသုိင္းအ၀ုိင္းက မသိတန္သမွ် မသိေအာင္ ဖံုးဖိထားလုိ႔ ရေနတယ္။ ေလလဲျဖတ္ေရာ ဒီစိတ္ေတြက ပြင့္ထြက္လာေရာ။

ရာဂၾကီးတဲ့လူ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္လိင္ေတြအေပၚ အျမဲမ႐ုိးသားတဲ့လူဆုိလဲ ဒီအခ်ိန္မွာ အကုန္ ေပၚေတာ့တာပါပဲ။ ပင္ကုိယ္က မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ ရွိခဲ့သူဆုိရင္ေတာ့ ေလျဖတ္ရင္ ဒီစ႐ုိက္ဆုိးေတြ ၾကြေနတဲ့ လူတေယာက္ကုိ ပတ္၀န္းက်င္က သည္းခံဖုိ႔ ခက္ပါတယ္။ မိသားစုကပဲ ေဖ်ာင္းေဖ်ာင္းဖ်ဖ်နဲ႔ စိတ္ေကာင္း၀င္ေအာင္ တတ္ႏုိင္သမွ် ေခ်ာ့ေမာ့ျပဳစုရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ရာဂၾကီးတဲ့လူတေယာက္ ေလျဖတ္ရင္ အိမ္ေဖာ္မေလးကုိ လူမမာ စိတ္ထြက္ေပါက္ရေအာင္ အနားမွာ အတင္းလႊတ္ေပးထားတာမ်ိဳး၊ အတၱၾကီးျပီး ႏွိပ္စက္ၫွဥ္းဆဲခ်င္တဲ့ ေဒါသသမားတေယာက္ ေလျဖတ္ရင္ ျပဳစုဖုိ႔ တာ၀န္ကုိ လူမမယ္ ကေလးေတြကုိ ေပးျပီး ကုိယ္တုိင္ မသိလုိက္ပဲ ဓားစာခံ ရွာေပးမွန္းမသိ ရွာေပးထားမိတာမ်ိဳး မျဖစ္မိဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။

ပင္ကုိယ္က ေထာက္ထားစာနာ ၫွာတာတတ္တဲ့ စ႐ုိက္ေကာင္းသမားေတြကေတာ့ ေလျဖတ္တာ အလြန္ ႏွေျမာဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ သူတုိ႔က်ေတာ့ ေလျဖတ္ေပမယ့္လဲ ဒီစ႐ုိက္ေကာင္းေတြက မေပ်ာက္ဘဲ အရင္အတုိင္း က်န္ေနတတ္တယ္။ လူမေသဘဲ ဘ၀သစ္တခုကုိ ခ်က္ခ်င္း ေရႊ႔လုိက္ရတဲ့ သူေတြလုိပဲ။ ေတြးေခၚမႈေတြ၊ စူးစုိက္မႈေတြက အရင္လုိ မဟုတ္ေတာ့မွန္း သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ သိတယ္၊ အရင္ဘ၀ ျပန္လုိခ်င္တယ္။

ေလျဖတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ခံလုိက္ရတဲ့ ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးမႈ (Brain damage) ပမာဏေပၚလုိက္ျပီး ျပန္ေကာင္းမေကာင္း ေမွ်ာ္လင့္လုိ႔ ရပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္ ဆဲလ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ပ်က္စီးသြားသလဲ။ လက္ေျခ ျပန္သန္စြမ္းလာေပမယ့္ ဦးေႏွာက္က အရင္လုိ မသြက္လက္ေတာ့ဘူးဆုိတာ ႏုနယ္လွတဲ့ ဦးေႏွာက္သားမွာ ဆဲလ္ပ်က္စီးမႈမ်ားသြားလုိ႔ပါ။
ဒါေပမယ့္ ထူးထူးျခားျခား ျပန္ေကာင္းလာတဲ့ သူတေယာက္ေတာ့ ၾကံဳဖူးပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ျပီး ေဆး႐ံုကုတင္ေပၚမွာ ရက္နဲ႔ခ်ီ သတိလစ္ေနရာကေန ျပန္သတိရလာေတာ့ ဖတ္ဖူးတဲ့စာေတြေမ့၊ သတိေတြ ခၽြတ္ယြင္း၊ စာဆုိ တမ်က္ႏွာထက္ ပုိမဖတ္ႏုိင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတ္ေဆြတေယာက္ပါ။ သူက အခု ျပန္ေကာင္းသြားပါျပီ။ Brain damage ပမာဏ မ်ားတဲ့ၾကားက လူေကာင္းပကတိ ျပန္ျဖစ္သြားတာကုိ အေၾကာင္းရင္း ေမးမိေတာ့ အရင္က တရားထုိင္ဖူးတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ ရွိခဲ့လုိ႔ ဒီနည္းနဲ႔ ျပန္ေကာင္းေအာင္ လုပ္တယ္လုိ႔ ေျပာျပပါတယ္။

ေလျဖတ္ျပီး ေဆး႐ံုက ဆင္းေတာ့ စိတ္အာ႐ံုမစုိက္ႏုိင္လုိ႔ တင္ပ်ဥ္ေခြထုိင္ တရားမွတ္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ရွိေပမယ့္ သူက အိမ္ထဲမွာပဲ ထုိင္တာ ထတာ လမ္းေလွ်ာက္တာ သြားလာလႈပ္ရွားျပဳမူတာေတြကုိ စိတ္က လုိက္မွတ္ေနရင္းနဲ႔ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈ ျပန္ေကာင္းလာျပီး ေတြးေခၚဆင္ျခင္တာေတြလဲ ပံုမွန္ ျပန္ေရာက္သြားတာပါ။ ေလျဖတ္တဲ့ ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးမႈက ေရရွည္ပ်က္စီးမႈ permanent damage ျဖစ္ရင္ ျပန္မေကာင္းႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိတဲ့ ဆရာ၀န္စကားလဲ မွားသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပင္ကုိယ္က တရားထုိင္က်င့္ မရွိခဲ့သူ ဆုိရင္ေတာ့ ခုလုိ ျပန္ရခ်င္မွ ရပါလိမ့္မယ္။

ေလမျဖတ္ေအာင္၊ ကံဆိုးလုိ႔ ျဖတ္ခဲ့ရင္လဲ အသိဥာဏ္ ခၽြတ္ယြင္းပ်က္စီးမႈ မျဖစ္ေအာင္ Prevention is better than cure လုပ္ဖုိ႔ ထိေရာက္ဆံုး ေဆးကေတာ့ တရားထုိင္ဖုိ႔ပါပဲ။ ဒီစကားကုိ ေျပာရတာ ခက္သားပဲ။ ဘာသာေရးဘက္ ေရာက္ေနလုိ႔။ ဒါေပမယ့္ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာစနစ္ ထိခုိက္သြားလုိ႔ မွတ္ဥာဏ္နဲ႔ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚဥာဏ္ ခၽြတ္ယြင္းတာကုိ မျဖစ္ခင္ တားတာ၊ ျဖစ္ျပီးရင္ ျပန္ကုစားတာ ဘယ္ေဆး အစြမ္းဆံုးလဲဆုိရင္ ဒီေဆးတခုပဲ ေတြ႔ထားတယ္။ အဂၤလိပ္ေဆး၊ ျမန္မာတုိင္းရင္းေဆး၊ တ႐ုတ္ေဆးေတြ၊ အေၾကာျပင္ ဓာတ္အပ္စုိက္တာေတြက ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာကုိ ျပန္ထူေထာင္ေပးႏုိင္ေပမယ့္ စိတ္အတြက္ အာမမခံႏုိင္ဘူး။
တရားထုိင္တဲ့အက်င့္ ရွိခဲ့ရင္၊ အရင္က မရွိေပမယ့္ ေလျဖတ္ျပီးခ်ိန္မွာ ၾကိဳးစားၾကည့္ရင္ (ဒါက်ေတာ့ ပုိအားစုိက္မွ ရေတာ့မယ္။ လြယ္လြယ္နဲ႔ မရေတာ့ဘူး) ဦးေႏွာက္ကုိ ျပန္ထူေထာင္လုိ႔ ရပါတယ္။ Brain damage သိပ္နက္ရႈိင္းသြားရင္ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြေတာ့ လက္လႊတ္တန္ လႊတ္ရလိမ့္မယ္။ ဥပမာ အဏၰ၀ါဇီ၀ေဗဒပညာရွင္တေယာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏ်ဴကလီးယား ႐ူပေဗဒပညာရွင္တေယာက္ဆုိရင္ အေသးစိတ္ အႏုစိတ္ ေခါင္းထဲႏွစ္ လုိက္စားရတဲ့ သူ႔အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းကုိ စြန္႔တန္ စြန္႔ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္ျမင္တဲ့ တျခားဘ၀တခုကုိ ေျပာင္းလုိ႔ ရပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းတခုမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး ထူးခၽြန္တဲ့ အၾကီးအကဲတေယာက္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဦးေႏွာက္ကုိ အရင္ဆံုး ျပန္ထူေထာင္ဖုိ႔ေတာ့ လုိလိမ့္မယ္။

မျဖစ္ခင္ကတည္းက meditation ကုိ အက်င့္လုပ္ထားတာက စိတ္အခ်ရဆံုးနည္းပဲ။ ေလျဖတ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာလုိ ေခၚၾကတာက ကုိယ္တျခမ္းရြဲ႕သြား၊ ပါးရြဲ႔သြားတာကုိ ေခၚတာပါ။ ေလမျဖတ္ေပမယ္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ မသိဘဲ ဆင္ျခင္တံုတရား ခၽြတ္ယြင္းလာသူေတြလဲ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ျပႆနာရွင္ေတြပါပဲ။ စိတ္တုိလာတာ၊ သည္းခံႏုိင္စြမ္း နည္းလာတာ၊ မာနေထာင္လႊားလာတာ၊ အတင္းအဖ်င္း ေျပာတတ္လာတာ၊ အပုတ္ခ်တတ္လာတာ ဒါေတြဟာလဲ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ တခုခုေတာ့ ေျပာင္းလဲေနျပီဆုိတဲ့ အခ်က္ျပမီးပါပဲ။ သိစိတ္နဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္း လြတ္လာလုိ႔ ျပလာတဲ့ လကၡဏာေတြပါ။ ဒီလူ အစက သူ႔ကုိယ္သူ ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ပါ။ အခု အသက္ၾကီးမွ အရမ္းၾကြားလာတာပဲဆုိတာ ဒီလကၡဏာေတြထဲက တခုပဲ။ လူတုိင္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွက္တရားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ နဂုိစိတ္႐ုိင္းရွင္ေတြဟာ ဒီအရွက္တရားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္း ကုိယ္မွာ အားနည္းသြားရင္ ျဖစ္တတ္တယ္ဆုိပါေတာ့။

ငုတ္တုတ္ထုိင္ျပီး တရားမွတ္ရတာ ခက္တယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္အိမ္မွာကုိယ္ သြားရင္းလာရင္း မွတ္လုိ႔ရတဲ့နည္းေတြ ရွိပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးက ခုနစ္ရက္ေလာက္ ရိပ္သာ၀င္ၾကည့္ပါ။ စာအုပ္ဖတ္ျပီး ကုိယ့္ဟာကုိယ္ လုပ္လုိ႔လဲ ရပါတယ္။ ဆရာသမားေရွ႔မွာ လက္ေတြ႔လုပ္ရတာကေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ မွားေနတာ ရွိရင္ တရားျပဆရာက ျပေပးႏုိင္တာေပါ့။ ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးမႈကုိ ကာကြယ္တဲ့အလုပ္ကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္စလုပ္လုပ္ ျမန္ျမန္လုပ္ေလ ေကာင္းေလပါပဲ။

ေနာက္အေရးၾကီးတာက ေမတၱာတရားပါ။ ေမတၱာထားတတ္ပါေစ၊ စာနာခြင့္လႊတ္ နားလည္ေပးတတ္ပါေစ။ Positive thinking ဆုိတဲ့ အေကာင္းျမင္စိတ္ကုိ ထားသင့္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ထားေပးပါ။ မထားသင့္တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ဥေပကၡာေပါ့။ အဆုိးျမင္စိတ္ကုိ ဖယ္ရွားပါ။ စိတ္ဖိစီးမႈ နည္းေအာင္ေနပါ။ဒီဦးေႏွာက္ေလးအားကုိးနဲ႔ လူလုပ္ေနၾကရတာဆုိေတာ့ မေသခင္ မပ်က္စီးရေလေအာင္ ထိန္းဖုိ႔သိမ္းဖုိ႔ အၾကံေပးပါရေစ။

စာၾကြင္း။ ။ ဒီပိုစ့္ေလးကုိ Hittaing ဂ်ာနယ္မွကူးယူေဖာ္ ျပထားပါတယ္..